Helenističko shvatanje sveta kao poretka i hijerarhije, striktno platonska podela na razumni i osećajni svet i neoplatoničarsko grupisanje bića na triade, ponovo se pojavilo u čuvenim delima misterioznog pisca ranog šestog veka – koji je pisao pod pseudonimom – Dionisije Areopagit.

On je bio hrišćanski mislilac prerušen u platoničara, bogoslov veoma svestan svog zadatka, koji se sastojao u zauzimanju terena koji su držali neoplatoničari, na taj način što će ovladati njihovim filozofskim metodom. Kod Dionisija, Bog se ogleda u lepoti, biću, dobroti i tome slično, ali u njima se ne ogleda i njegova suština nego samo njegove sile i energije, koje nisu umanjeni oblik božanstva, nego su potpun Bog u kome stvorena bića mogu učestvovati prema svojoj proporciji i analogiji.

 

Tri triade – ili devet redova – nebeske hijerarhije i dve triade crkvene hijerarhije, u stvari predstavljaju sistem meditacije. Svaki red učestvuje u Bogu prema svom kapacitetu. Dionisije se striktno pridržava Platonove podele na intelektualni i materijalni poredak, pri čemu je materijalni samo odblesak i simbol intelektualnog, njegovo učenje o svetim tajnama je čisto simboličko i individualističko.

Dadaista Hugo Bal se u svojoj karijeri konvertovao od provokativnog performans umetnika u  vizantijskog hrišćanina objavljujući da ga Dionizije dva puta pozvao – D.A. –D.A. i kao rezultat toga uputio ga u prodorno suprotstavljanje “osećaja” i pojma. Bal je pokušao da se pobuni protiv “sterilisanja” života i sklonosti platonista mudrovanju i intelektualizmu. U svome afektu protiv “pojma” on ide toliko daleko da iznosi tvrdnju da je za “tipičnog platonovca apstrakcija najviše bivstvujuće, da on divinizuje apstrakciju” i ovoj fikciji suprotstavlja čulno samoobznanjujućeg Boga tj. ovaploćenje iracionalnog u Isusu.

Sa druge strane slikar Anselm Kifer nudi slike pod imenom Poredak anđela i stavlja hijerarhiju anđela u krug svojih interesovanja. To je očit primer uticaja Dionisija Aeropagita na moderno slikarstvo. Kada se posmatrač zagleda u sliku D.A. poredak anđela shvata da se u gornjem desnom uglu slike nalaze nazivi devet horova anđela. Od njih se šire zraci koji unutar crno-braon-plavosivog prostora padaju na kamenje i stenje. Devet kamenova označeno je rimskim brojevima različite veličine. Između drugog i trećeg kamena uvija se jedna zmija koja je zamišljena kao predstavnik anđela. Zraci koji se šire od devet imena anđela usmereni su ka kamenju i sa njima povezani asociraju na temu koja je u vezi sa Dionisijem i koju Kifer razvija na ostalim slikama. Slikar ih naziva Emanacija i Izlivanje.

Slike ukazuju na proizlaženje jedne božanske sile iz neba ka vodi ili zemlji, upućujući, skupa sa simbolom stepenica i zmije, na povratak tog kretanja u svoj početak. Ideja koja je trebalo da bude izražena ovim proizlazećem i povratnim kretanjem jeste ponovo uspostavljanje jednog idealnog poretka. Celi vizuelni utisak pri posmatranju slike podseća na ,,propeler,, i to spiralno kretanje koje daje utisak “propelera” nastaje iz stalnog spiralnog kretanja “božanskog duha”, tj. sve to asocira na ostajanje u sebi i na iz sebe proizilazeće kretnje u jednom starajućem kruženju lepog i dobrog uzroka tj. njihove vlastite jednakosti.

Spiralno kretanje povezuje krug i pravu. Propeler, takođe, predstavlja element vazduha koji na slikama ostale elemente – zemlju, vodu i vatru – dopunjava u četvorstvo. Propeler podseća i na lakoću koja je simbolizovana letenjem i koja kod Platona važi kao proces transcedovanja materijalnog sveta.

Duši putem gledanja ideja izrastaju krila “u ravni istine” tako da se ona hrani istinom i postaje laka, dok “zaboravljanje” čini dušu teškom te joj otpadaju krila i tako ona pada na zemlju.

Unutar svega, a ne obuhvaće

Izvan svega, a neisključen,

Iznad svega, a neuznesen,

Ispod svega, a neunižen.